Γράφει ο Κωνσταντίνος Ν. Ξηρομερίτης, Διευθυντής Δ’ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής – Ενδοαυλικό Laser Φλεβικών Παθήσεων Metropolitan General.
Τι είναι η φλεβίτιδα στα πόδια;
Με τη λέξη φλεβίτιδα εννοούμε έναν άκρως γενικευμένο προσδιορισμό και μία έκφραση που συνήθως χρησιμοποιεί ο απλός κόσμος για να περιγράψει αυτό που επιστημονικά ορίζεται ως φλεβική ανεπάρκεια του επιφανειακού (επιπολής) φλεβικού δικτύου, κάτι που στα απλά ελληνικά σημαίνει ότι κάποια φλέβα διογκώνεται και ξεχειλώνει. Επειδή στην ιατρική ορολογία λέξεις με την κατάληξη –ίτιδα περιγράφουν κάποια φλεγμονή, σωστά χρησιμοποιείται ο όρος όταν η φλέβα φλεγμαίνει εξαιτίας ύπαρξης θρόμβου εντός αυτής οπότε περιγράφεται ως θρομβοφλεβίτιδα. Ορθά λοιπόν αναφέρεται ο όρος φλεβίτης αντί για φλεβίτιδα για να περιγράψει τη συγκεκριμένη παθολογική οντότητα του επιπολής φλεβικού δικτύου.
Ποια είναι τα βασικά αίτια;
Ως βασική αιτία δημιουργιάς φλεβίτιδας μπορεί να περιγράψει κανείς τη φλεβική συμφόρηση και επομένως τη σε βάθος χρόνου διαρκώς αυξανόμενη φλεβική πίεση στο επιφανειακό φλεβικό δίκτυο των κάτω άκρων. Αυτή προκαλείται όταν σε κάποιες συγκεκριμένες κατά κάποιον τρόπο κεντρικές φλέβες αντί η ροή-κατεύθυνση του αίματος να είναι επιστροφής προς την καρδιά (κεντρικά), το αίμα να παλινδρομεί (περιφερικά) λόγω της μη σωστής λειτουργίας (ανεπάρκεια) των βαλβίδων που βρίσκονται στο εσωτερικό αυτών των φλεβών που ρόλος τους είναι να αποτρέπουν αυτή την παλινδρόμηση.
Ποια τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα;
Η τυπική συμπτωματολογία στη φλεβίτιδα ή φλεβίτη μπορεί εύκολα να πει κανείς ότι ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή και έχει να κάνει σε απόλυτο βαθμό με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται. Έτσι ο ασθενής μπορεί να είναι εντελώς ασυμπτωματικός ή και να παραπονείται για εύκολη κόπωση, αίσθημα βάρους στο πόδι αν παραμείνει όρθιος για αρκετό χρονικό διάστημα, έντονο κάψιμο ιδιαίτερα με την αύξηση της θερμοκρασίας τους καλοκαιρινούς μήνες, οίδημα κυριώς στα σφυρά καθώς και έντονη φαγούρα (κνησμό) των ποδιών. Σε ιδιαίτερα προχωρημένα στάδια της πάθησης παρατηρεί κανείς τροφικές δερματικές αλλοιώσεις των κάτω άκρων όπως απώλεια τριχοφυίας, ερυθρότητα, μελάγχρωση του δέρματος από τη μεσότητα της κνήμης και περιφερικότερα καθώς και δημιουργιά πληγών που ονομάζονται άτονα φλεβικά έλκη. Δεν είναι καθόλου σπάνιες οι αιμορραγίες (αυτόματες ή μετά από μικρό τραυματισμό) και οι επαναλαμβανόμενες θρομβοφλεβίτιδες.
Πως φεύγει η φλεβίτιδα; Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία;
Η θεραπεία της φλεβίτιδας εξατομικεύεται και συνήθως είναι αντίστοιχη του σταδίου στο οποίο βρίσκεται ο ασθενής. Μπορεί να είναι από συντηρητική έως και ελάχιστα επεμβατική. Σε ήπιες και σε πρώιμα στάδια χωρίς συμπτωματολογία ή κλινική εικόνα φλεβίτιδες συστήνεται αποφυγή πολύωρης ορθοστασίας, σύσπαση των μυών του ποδιού και ιδιαιτέρως της γαστροκνημίας με οποιοδήποτε τρόπο (πχ βάδιση, τρέξιμο, κολύμπι) προς ενεργοποίηση της λεγόμενης μυικής αντλίας για αντιρρόπηση της παλινδρόμησης του αίματος. Η τοποθέτηση των ποδιών σε ανάρροπη θέση κατά την ξεκούραση, η εξωτερική συμπίεση με εφαρμογή ειδικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης μειώνει τη διάμετρο των κιρσών με συνέπεια την ταυτόχρονη αύξηση της αιματικής ροής, η ρύθμιση του βάρους καθώς και προσπάθεια εξασφάλισης δροσερού περιβάλλοντος στην καθημερινότητα φαίνεται να επιδρούν θετικά. Ενίοτε, προτείνεται φαρμακευτική αγωγή με φλαβονοειδή και φλεβοτονικά σκευάσματα που βελτιώνουν τη ροή του αίματος, μειώνοντας την αυξημένη φλεβική πίεση και συμβάλλοντας στην αποκατάσταση της ισορροπίας του τριχοειδικού τοιχώματος.
Ποια στάδια έχει;
Τα επιμέρους στάδια της φλεβίτιδας ή φλεβίτη καθορίζονται πάντα με βάση τα αίτια εμφάνισης της πάθησης, την τυπική συμπτωματολογία και την ιδιαίτερη για τον κάθε ασθενή κατανομή της. Στην ταξινόμηση της φλεβίτιδας κατά CEAP (Clinical-Etiological-Anatomical-Pathophysiological) μετά και την τελευταία αναθεώρηση το 2004, τα στάδια είναι τα ακόλουθα:
Στάδιο 0 (αρχικό στάδιο): μη ορατά ή ψηλαφητά σημεία φλεβικής νόσου
Στάδιο 1: ευρυαγγείες ή φλεβεκτασίες
Στάδιο 2: κιρσοί
Στάδιο 3: οίδημα (πρήξιμο των ποδιών, κυρίως στους αστραγάλους) φλεβικής αιτιολογίας
Στάδιο 4: δερματικές αλλοιώσεις που οφείλονται στην εξελισσόμενη φλεβική νόσο (υπέρχρωση, έκζεμα και λιποδερματοσκλήρυνση)
Στάδιο 5: όπως στο στάδιο 4 με ταυτόχρονα επουλωθέν φλεβικό έλκος
Στάδιο 6: όπως παραπάνω αλλά με ενεργό ανοικτό φλεβικό έλκος
Ο ρυθμός εξέλιξης της φλεβίτιδας ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή.
Η χρήση λέιζερ είναι η σωστή αντιμετώπιση;
Σε φλεβίτιδες που παρουσιάζουν συμπτωματολογία και κλινική εικόνα ακόμα και σε αρχικά στάδια συστήνεται επεμβατική αποκατάσταση μέσω ενδοαυλικών τεχνικών θεραπείας και εν προκειμένω με το Ενδοφλέβιο Laser. Σκοπός της θεραπείας είναι η αποσυμφόρηση της φλεβικής κυκλοφορίας στο επιπολής φλεβικό δίκτυο μέσω θερμικού αποκλεισμού με laser (σύγκλειση) των συγκεκριμένων φλεβών των οποίων ανεπαρκούν οι βαλβίδες. Με αυτό τον εντελώς ανώδυνο και αναίμακτο τρόπο σταματάει η εξέλιξη της φλεβίτιδας στα αρχικά στάδια και ο ασθενής δε βιώνει πλέον δυσάρεστη συμπτωματολογία στην καθημερινότητά του βελτιώνοντας ταυτόχρονα και την κλινική εικόνα του ποδιού.
Τι γίνεται σε περίπτωση εγκυμοσύνης;
Η απόκτηση ή η επιδείνωση της φλεβίτιδας κατά την εγκυμοσύνη έχει άμεση σχέση με τη σημαντική αύξηση του επιπέδου ορμονών (οιστρογόνα και προγεστερόνη) στην κυκλοφορία της εγκύου, με την αύξηση του όγκου του αίματος καθώς και με την πίεση που ασκείται στις φλέβες της πυέλου από τη διογκωμένη μήτρα κατά την ανάπτυξη του εμβρύου. Έτσι, εμφανίζεται η φλεβίτιδα που προκαλεί όχι μόνο αισθητικό πρόβλημα, αλλά και σημαντικές ενοχλήσεις όπως η θρόμβωση. Συστήνεται στο γυναικείο πληθυσμό αν γνωρίζουν την ύπαρξη φλεβίτιδας πριν την εγκυμοσύνη να απευθύνονται στον Αγγειοχειρουργό και αν χρειαστεί να αποκαθιστούν το πρόβλημα της παθολογικής κυκλοφορίας με τις σύγχρονες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές ώστε να μπαίνουν αργότερα σε μία πιθανή εγκυμοσύνη με τις καλύτερες των προϋποθέσεων!
Ποιο το κόστος της θεραπείας; Είναι προσιτές οι τιμές;
Το κόστος της θεραπείας της φλεβίτιδας εξατομικεύεται και ποικίλλει ανάλογα τον ασθενή. Εξαρτάται σε απόλυτο βαθμό από τη μέθοδο θεραπείας που θα επιλεγεί. Οι τιμές για οποιαδήποτε θεραπεία επιλεγεί, συμπεριλαμβανομένης και του Ενδοαυλικού Laser ως κορυφαίας επιλογής είναι απόλυτα προσιτές.